“กังฮูเต๊” ศิลปะการดื่มน้ำชา ที่แสดงอัตลักษณ์ “คนแต้จิ๋ว” คนจีนดื่ม “น้ำชา” เป็นเครื่องดื่มในชีวิตประจำวันมานับพันปี เมื่อพูดถึงการดื่มชาโดยทั่วไป เรามักนึกถึงการเติมน้ำร้อนลงบนใบชาที่ใส่อยู่ในถ้วยกระเบื้อง หรือป้านชา แต่สำหรับ “คอชา” แล้ว การดื่มชาสักถ้วยไม่ใช่แค่มีน้ำร้อน, ใบชา และถ้วยกระเบื้อง คิดง่ายเหมือนกับการดื่ม “กาแฟดำ” ที่มีเพียงน้ำ, กาแฟ และถ้วยกาแฟ ก็ยังมีรายละเอียดที่ทำให้ได้กาแฟหอมกรุ่นกลมกล่อมเช่นกัน…
กังฮูเต๊ (工夫茶) ที่แปลว่า “ชาประณีต/ชาละเมียดละไม” เพราะประณีตทั้งอุปกรณ์, น้ำ, ไฟ, วิธีชง, วิธีริน, วิธีดื่ม ฯลฯ… ลักษณะทางกายภาพที่เห็นได้ชัดเจนคือ “ป้านชงและถ้วยดื่มมีขนาดเล็ก” แต่ก็มีบ้างที่ใช้ถ้วยชาที่มีฝาปิดชงแทนป้าน โดยมีขั้นตอนการชงกังฮูเต้ 8 ขั้นตอน แม้การชงกังฮูเต๊จะมีขั้นตอนมากมาย แต่ในทางปฏิบัติทั้งหมดใช้เวลาเพียงสั้น เพราะนั่นคือวิถีชีวิตที่คุ้นเคยยามพักผ่อนที่ไม่เร่งเรีบ หรือการรับรองแขก
ชากังฮูเต็ตามปกติจะชงลวกล้างใบชาครั้งหนึ่งแล้วชงดื่มอีก 3 ครั้ง จากนั้นเปลี่ยนใบชาใหม่ เพราะสามน้ำแรกนี้ได้สารที่มีประโยชน์เต็มที่ และกลิ่นหอม รสดี ชุ่มคอ น้ำหลังๆ จากนี้มีสารที่เป็นโทษมากกว่าประโยชน์ กลิ่นและรสที่ดีก็หมดไป จึงไม่ควรดื่ม การชงเพื่อดื่มทั้ง 3 ครั้ง จะแช่ไว้ไม่นานประมาณ 10-20 วินาที ถ้าแช่นานเกินชาจะขมเสียรส
สุดท้ายเวลาดื่มชากังฮูเต๊ เจ้าภาพและแขกต่างเชิญกันดื่มด้วยภาษาแต้จิ๋วว่า “เชี่ย เชี่ย” (请请-เชิญ เชิญ) แล้วรอให้ผู้อาวุโส (ด้วยวัยวุฒิ คุณวุฒิ หรือชาติวุฒิ) ยกถ้วยขึ้นมาก่อน คนอื่นจึงจะทยอยยกตาม ถ้าเป็นการรับแขกอย่างเป็นทางการ คนชงต้องไม่ดื่ม…
ดำเนินรายการโดย
ผู้ช่วยศาสตราจารย์โสภณ สาทรสัมฤทธิ์ผล
