เพลินภาษานานาสาระ l บทบาทของ ผี ในสังคมไทย

เพลินภาษานานาสาระ l บทบาทของ ผี ในสังคมไทย
ก่อนที่ศาสนาพุทธ-พราหมณ์จะเข้ามามีอิทธิพลในพื้นที่เอเชียนอาคเนย์นั้น “ผี” เป็นผู้มีอิทธิพลต่อความเชื่อของคนในพื้นที่อย่างมาก เพราะความเชื่อเรื่องผีนั้นเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยอธิบายปริศนาของคำถามที่ว่า ตายแล้วไปไหน ได้ดีที่สุดในช่วงเวลานั้น ก่อนที่ศาสนาพุทธและพราหมณ์จะเข้ามาอธิบาย หรีดมาลา ร้านออนไลน์ส่งพวงหรีดทั่วประเทศชวนผู้อ่านไปดูเรื่อง ผี ๆ ว่าน่าสนใจเพียงใด
คำว่า “ผี” หรือ “วิญญาณ” เป็นมุมมองที่เชื่อมโยงกับความเชื่อเรื่องชีวิตหลังความตาย แต่ในทางวิชาการ “ผี” ยังเชื่อมโยงกับ “ความศักดิ์สิทธิ์” และอำนาจเข้ามาผนวกรวมกัน ซึ่งอ้างอิงจาก “พลังสตรี ผี เฮี้ยน” จัดโดย Thai PBS ว่า “เราศรัทธา เรานับถือ เรายำเกรง เรากลัว อำนาจมีบทบาทในการควบคุมความคิดและพฤติกรรมผู้คน อำนาจมีบทบาทในการกำหนดวิถีชีวิตประเพณี ผีถูกเอามาใช้ในเรื่องของการสร้างอำนาจ การแสดงอำนาจ ส่วนอำนวยนั้นเป็นเรื่องการติดสินบนผี เราอยากได้อะไรเราก็วิงวอนขอร้องผี เราอยากได้อะไรเราก็เอาอกเอาใจผีและก็เป็นเพื่อนกับผี”
จากคำกล่าวข้างต้นทำให้ผีมีบทบาททั้งในเรื่องของอำนาจและความศักดิ์สิทธิ์ไปพร้อมกัน กลายเป็นหนึ่งตัวช่วยสำคัญในกิจกรรมและนโยบาย โครงสร้างทางการเมืองของสังคมสมัยก่อนตั้งแต่ระดับใหญ่ไปจนถึงหน่วยย่อย ชีวิตประจำวันของสังคม ซึ่งความเชื่อนี้ลามไปถึงความบันเทิงของสังคมไปด้วย

ดำเนินรายการโดย
ผู้ช่วยศาสตราจารย์โสภณ สาทรสัมฤทธิ์ผล